4 қаңтар 2024
Осы мақаламен бөлісіңізMолекулалық вирусология және эпидемиология саласында оқытуға арналған «MoVE-Kaz» атты жаңа бағдарлама АҚШ-тың Ұлттық денсаулық сақтау институтының Фогарти халықаралық орталығының грантымен қаржыландырылады.
Йель университетінің Қоғамдық денсаулық сақтау мектебі Назарбаев Университетінің Медицина мектебімен бірлесе отырып, вирустардың эволюция мен молекулалық эпидемиологиясын зерттейтін перспективті ғалымдар мен дәрігерлерді қолдауға бағытталған жетілдірілген оқыту бағдарламасын іске қосуда.
Mолекулалық вирусология және эпидемиология саласында оқытуға арналған «MoVE-Kaz» атты жаңа бағдарлама АҚШ-тың Ұлттық денсаулық сақтау институтының Фогарти халықаралық орталығының грантымен қаржыландырылады. Оқу бағдарламасы қазақстандық ғалымдар мен медициналық зерттеушілерге Орталық Азиядағы АИТВ-инфекциясының таралуын және оның қауіптілігі жоғары қауымдастықтарға қалай әсер ететінін зерттеуге көмектесу үшін қажетті дағдыларды береді.
2010-2020 жылдар аралығында Қазақстанда АИТВ-инфекциясын жұқтырғандардың болжамды саны 133%-ға өсті. Бұл өсу Шығыс Еуропа мен Орталық Азиядан тыс жерлерде АИТВ-инфекциясының төмендеуіне қайшы келеді. Қазақстанда инфекцияларды тарататын популяциялар нақты зерттелмеген және АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың тиісті емдік шаралар мен араласуларға қолжетімділігі жоқ, дейді сарапшылар. Оқыту бағдарламасы АИТВ-инфекциясын бақылау әлеуетін және аймақтағы төзімділік үлгілерін жақсырақ білу арқылы емдеу мүмкіндіктерін жақсартуға арналған.
«MoVE-Kaz бағдарламасының миссиясы Қазақстандағы болашақ ұрпаққа озық дағдыларды беру. Біз жас ғалымдарымызды әлемдік үздік институттар деңгейінде озық зерттеу дағдыларымен қаруландыруымыз керек», - деді Назарбаев Университеті Медицина мектебінің биомедициналық ғылымдар кафедрасының профессоры және зерттеу бастамасының тең директоры, доктор Сайед Али.
Оқыту бағдарламасының мақсаты – филогенетикалық қосымшалар бойынша білімі бар және серіктес мекемелердің ұлттық және халықаралық тәлімгерлерінен білім алған жоғары білікті қазақстандық ғалымдар мен дәрігерлер пулын құру. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті, Бельгияның Левен католиктік университеті және Нью-Йорк мемлекеттік университеті (SUNY) осы бағдарламаның серіктес институттары болып табылады.
«Йель қоғамдық денсаулық сақтау мектебі Назарбаев Университетімен оқу бағдарламасы бойынша серіктес болғанын мақтан тұтады», - деді доктор Стен Вермунд, Йель қоғамдық денсаулық сақтау мектебінің профессоры және ғылыми жобаның тең директоры. « Роберт Хамер, Йель қоғамдық денсаулық мектебінің эпидемиология (микробиологиялық аурулар) профессоры, ынтымақтастықтың негізгі серіктесі болып табылады және ол елде алғашқы оқу курсын өткізді», - деп қосты ол.
"Молекулалық вирусология вирустардың сипаттамаларын және бұл сипаттамалардың адамнан адамға берілуіне қалай әсер ететінін зерттеуді қамтиды. Бұл инфекциялар пайда болатын қауіпті топтарды сипаттауда тиімділігін көрсетті. Интервенциялар үшін мұндай топтарға басымдық беру аурудың одан әрі таралуын болдырмайды. Дегенмен, Қазақстанда және көршілес елдерде молекулалық вирусология саласында мамандар жеткіліксіз. Оқыту АИТВ-ның генетикалық бағасына, сондай-ақ эпидемиологиялық зерттеу әдістеріне, мысалы, ең жақсы скринингтік популяцияларға арналған далалық зерттеулерді жобалауға бағытталған», - деді доктор Саид Әли.
Толық оқыту 2024 жылдың басына жоспарланған. Бұған дейін қазақстандық зерттеушілердің бірінші тобы іріктеуден өтеді. Негізгі тренинг Назарбаев Университетінің Медицина мектебінде жүргізіледі, бірақ қатысушылар Нью-Хейвенде өтетін үш айға бағытталған вирусология бойынша оқытуға бару мүмкіндігіне ие болады. Фогарти гранты сонымен қатар статистикалық генетика мен есептеу биологиясына қызығушылық танытқан зерттеушілерге Рег институтында эволюциялық және есептеу вирусологиясының профессоры Филипп Лемаймен бірге оқу үшін Бельгияның Левен католиктік университетіне баруға мүмкіндік береді.
Бағдарлама туралы қосымша ақпаратты мына сілтемеден табуға болады.
