Climate Talks климаттың өзгеруі саласындағы жетекші ғалымдардың басын қосты

8 желтоқсан 2022 ОқиғаларҒылым

Climate Talks климаттың өзгеруі саласындағы жетекші ғалымдардың басын қосты

8 желтоқсан 2022

Осы мақаламен бөлісіңіз

Іс-шараны БҰҰ Даму Бағдарламасы (БҰҰДБ) NU орнықты даму офисімен, ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігімен және «National Conservation Initiative» корпоративтік қорымен бірлесіп ұйымдастырды

Осы жылдың қараша айында Египетте өткен БҰҰ-ның Климаттың өзгеруі жөніндегі 27-ші конференциясында ғасырдың соңына дейін жаһандық температураның 1,5 Цельсий градусқа дейін өсуін шектеу күштерінің жеткіліксіздігі туралы айтылды. Қатысушылар ұлттық жоспарларды қайта қарауға келісті. Қазақстан қазірдің өзінде стратегия әзірлеп, 2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге міндеттенеді.

7-8 желтоқсанда Назарбаев Университетінде (NU) өткен екікүндік «Climate Talks» халықаралық білім беру конференциясында шығарындыларды азайту жөніндегі Қазақстанның міндеттемелері, БҰҰ РКИК тараптарының 27-ші конференциясында қол жеткізілген халықаралық келіссөздердің қорытындылары, сондай-ақ осы үдерістегі ғылымның рөлі туралы сөз болды. Іс-шараны БҰҰ Даму Бағдарламасы (БҰҰДБ) NU орнықты даму офисімен, ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігімен және «National Conservation Initiative» корпоративтік қорымен бірлесіп ұйымдастырды.

2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізу үшін Қазақстанға ЖЭК-ке көшуді жалғастыру, энергияның тиімділігі мен энергияны үнемдеуді арттыру, электр энергиясы негізінде жұмыс істейтін технологияларды кеңінен пайдалану, сондай-ақ өнеркәсіптік процестерде төмен немесе нөлдік шығарындылары бар әдістерді пайдалану қажет. Бұл туралы Экономикалық зерттеулер институты Басқарма төрағасының орынбасары Қуаныш Бейсенғазин айтты.

«Қазақстандағы шығарындылар 351 млн тоннаны құрайды. Әлемдік деңгейде қарастырар болсақ, біз 0,8 пайызды құраймыз, көп емес сияқты, бірақ халықтың жан басына шаққанда 9-шы орынды алады екенбіз. Біз қазақстандық экономиканың энергияны қажетсінетінін түсінеміз. Тиісінше, біздің мақсатымыз - 2060 жылға дейін шығарындыларды біртіндеп азайту және көміртегі бейтараптығына жету. Жалпы, көміртегі бейтараптығы дегеніміз не? Бұл шығарындылар нөлге тең болуы керек дегенді білдірмейді. Біздің жоспарланған кезеңіміздің соңында жалпы шығарындылар азаяды, анықталады және технология арқылы сіңіріледі. Референттік нүкте 2030 жыл, біз шығарындыларды 1990 жылмен салыстырғанда 15%-ға азайтуымыз керек», - деп атап өтті Қуаныш Бейсенғазин.

Сондай-ақ, конференцияға қатысушылар парниктік газдар шығарындыларының әдіснамасы, жас сутегі эволюциясы жүйелері, Аралды құтқару және Тұран жолбарысын бейімдеу мәселелерін талқылады. БҰҰДБ Стокгольм + 50 жаһандық бастамасы шеңберінде орнықты даму мақсаттары туралы қоғамды хабардар ету жұмысының қорытындысы бойынша талдау мен есептер ұсынды. БҰҰДБ сарапшылары ұлттық серіктестермен бірлесіп өңірлерге барып, ұсыныстар жинады, мәселелерді анықтап, олардың мүмкіндіктерін зерделеді. БҰҰДБ-ның Қазақстандағы климаттың өзгеруі жөніндегі жобалар портфолиосының менеджері Гүлмира Серғазина хабарлағандай, осы жылдың күзінде жаңа жоба басталды, оның шеңберінде шағын фермерлік шаруашылықтарға жаңартылатын энергия көздерін пайдалану бойынша қолдау көрсетілетін болады.

Конференция гибридті форматта өтті, оған 100-ден астам адам, оның ішінде студенттер мен жас ғалымдар, климат және экология бойынша халықаралық және ұлттық сарапшылар, мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың және жастар бастамаларының өкілдері қатысты.

Ғалымдар, оның ішінде Назарбаев Университеті де көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге көмектесетін технологиялар туралы айтты.

«Екі жобаға бөлу жеткілікті. Біреуі шығарындылардан көмірқышқыл газын шығаруға және оны қабаттарға айдауға арналған. Екінші жоба жаһандық тұрғыдан: біз көмірқышқыл газының шығарындыларын тотализаторларда көміртегі химиясы өнімдеріне тазартқаннан кейін қайта өңдей аламыз. Бұл, ең алдымен, химөнеркәсібі үшін отын және құнды шикізат ретінде пайдаланылатын этанол. Менің білуімше, Қазақстанда мұндай әлі жоқ, ал Қытайда мұндай зауыт 2023 жылы ашылады", - деп атап өтті NU қауымдастырылған профессоры Тимур Атабаев.

Жыл сайын Climate Talks конференциясы Назарбаев Университетінде жаһандық климаттың өзгеруінің салдары және парниктік газдар шығарындыларын азайту және климаттың өзгеруіне бейімделу бойынша әлемде және елде қабылданып жатқан шаралар туралы білімді жастар арасында кеңінен тарату және ақпараттандыру үшін өткізіледі.

Конференция аясында «Think Global, Act Local» атауымен студенттік жасыл жобалар көрмесі өтті. Студенттер пластмасса мен шыныны құрылыс материалдарына, қайта өңделген майды биодизельге, электр генерациялайтын велоқұрылғыға, табиғи биогумусты жасауға арналған вермикомпостерге, кампустағы электр энергиясын тұтынуды бақылау қолданбасына, мүгедектер арбасына арналған электр қорабына, жас көкөністерді өсіруге арналған гидропоникалық қондырғыға және т.б. көптеген заттарға айналдыру жөніндегі өз жобаларын көрсетті. Бұл жобалар бүгінгі таңда еліміздің он шақты жоғары оқу орнында іске асырылып жатқан, Шеврон компаниясының қолдауымен Sustainability Living Lab бағдарламасы аясында жүзеге асырылуда.